Konsekwencje nieodpowiedniej socjalizacji szczenięcia

Wszelkie braki i zaniechania w okresie socjalizacji będą skutkowały trudnościami w odnajdywaniu się w życiu społecznym przez psa. Jego problem w funkcjonowaniu w społeczeństwie często wiązać się będzie z celową jego izolacją przez właściciela, wycofywaniem się z różnych wydarzeń i interakcji z powodu obawy przed nieodpowiednim zachowaniem psa oraz poczuciem winy i wstydu. Towarzyszą temu bardzo negatywne emocje zarówno psa, jak i właściciela, który często obwinia siebie. Izolowanie psa od ludzi i innych psów prowadzi do braku zaspokojenia podstawowych potrzeb psa, czyli deprywacji mającej odbicie w negatywnych emocjach, które wpływają na ogólne samopoczucie, zdrowie, zachowanie oraz spowolnienie procesów uczenia się zwierzęcia. Pojawić się może również konflikt w stosunku właściciel-pies, a także pogorszenie ich wzajemnej relacji. Można również dostrzec, że źle socjalizowany pies nie zna zasad odpowiedniej zabawy z ludźmi lub nawet nie chce w ogóle jej podejmować.

Nieodpowiednia socjalizacja może prowadzić do rozwinięcia się lęku separacyjnego. Lęk ten jest zespołem zachowań psów, które okazują niepokój w momencie pozostania samemu lub odizolowania od osób im bliskich. Skutkami lęku separacyjnego mogą być np. destrukcyjne zachowania, samookaleczenia, wokalizacja, pobudzenie psychoruchowe.

W drastycznych przypadkach, gdy przestrzeń życiowa zwierzęcia jest bardzo ograniczona i znajduje się on w izolacji od ludzi i innych psów, mogą wystąpić u niego stereotypie, inaczej zachowania kompulsywne. Charakteryzują się one powtarzaniem takich samych sekwencji motorycznych. Stereotypie mogą mieć charakter autodestruktywny. Przykłady zachowań stereotypowych to na przykład: gonienie własnego ogona, wylizywanie łap, wpatrywanie się, kręcenie się w kółko. Zachowania stereotypowe są silnie wzmacniane, dlatego trudno je wyeliminować.

Pies, który nie został odpowiednio zsocjalizowany z przedstawicielami swojego gatunku może mieć także problem z komunikacją wewnątrzgatunkową. Jeśli pies nie pozna różnych ludzi oraz zwierząt i nie uzna ich za część swojego bezpiecznego świata, może rozwinąć w sobie lęki i obawy z nimi związane. Pies obawiający się ludzi może reagować agresją, chociaż nie mają oni wobec niego złych zamiarów i próbują go tylko pogłaskać. Pogryzienia i agresja to oczywiście bardzo poważny problem. Brak poczucia bezpieczeństwa, powodowany lękiem wobec obcych ludzi i zwierząt jest również dla niego olbrzymim źródłem stresu. Stres ma skutki dla psa zarówno fizyczne jak i psychiczne. Trudno mówić o jakimkolwiek dobrostanie zwierzęcia, jeśli odczuwa on stres w środowisku, w którym najczęściej jest zmuszony funkcjonować.

Psy nieodpowiednio socjalizowane mogą również przejawiać tzw. agresję smyczową. Można to opisać jako nieprzyjemne, nieadekwatne i dynamiczne zachowanie się psa na skutek pojawienia się w środowisku jakiegoś bodźca np. innego psa, obcych ludzi. Charakterystyczną cechą agresji smyczowej jest to, że pojawia się ona zazwyczaj wtedy, gdy pies znajduje się na smyczy. Agresja smyczowa niesie ze sobą poważne konsekwencje. Właściciel czuje dyskomfort i wstyd za zachowanie swojego pupila. Wówczas zaczyna skracać spacery, specjalnie izolować psa od innych itd. Taka kolej rzeczy jeszcze bardziej pogarsza sytuacje. Brak socjalizacji sprawia, że pies odczuwa lęk przed nieznanymi mu ludźmi i zwierzętami. Jeśli dodatkowo znajduje się na smyczy, jest pozbawiony możliwości ucieczki. Wówczas, w zależności od temperamentu, zaczyna panikować, wyrywać się lub kłapać zębami w obecności niepokojącego go bodźca.

Kolejny problem to brak tolerancji dotyku (zwłaszcza łap, uszu, okolic genitaliów). Stanowi to trudność szczególnie podczas wizyt u weterynarza czy groomera, nawet podczas bezbolesnych badań lub prostych zabiegów pielęgnacyjnych. Nietolerancja dotyku jest u niektórych psów tak silna, że mogą one zaatakować zbliżających się ludzi, którzy chcą ich pogłaskać.

Konsekwencje nieodpowiedniej socjalizacji szczenięcia są bardzo poważne, dlatego nie można jej lekceważyć. Utraconego czasu w okresie socjalizacji nie da się w pełni nadrobić.